قطع قاعدگي به هزار و يک علت


 





 

ريشه‌يابي آمنوره در گفتگو با دکتر اعظم موسوي، متخصص زنان
 

همان‌قدر که براي بيشتر دختران نوجوان، اولين عادت ماهانه‌شان نگران‌کننده و ناآشناست، براي خانمي‌که طي زندگي خود دوره‌هاي ماهانه منظمي‌داشته، قطع قاعدگي مي‌تواند نگران‌کننده باشد. زنان متاهل،‌ اولين تصورشان در چنين مواقعي، بارداري است. اما به جز بارداري، به چه دلايلي ممکن است اين اتفاق بيفتد؟
 

با دکتر اعظم‌السادات موسوي، متخصص بيماري‌‌هاي زنان و استاد دانشگاه علوم پزشکي تهران درباره قطع قاعدگي (که پزشکان به آن، آمنوره مي‌گويند) گفتگو کرد‌ه‌ايم.

خانم دکتر! قطع قاعدگي به چه دلايلي ممکن است اتفاق بيفتد؟
 

بگذاريد براي پاسخ به اين سوال،‌ از تعريف آمنوره (يا همان قطع قاعدگي)‌ شروع کنم. آمنوره يک نوع اختلال در دوره ماهيانه زنان است و به حالتي اطلاق مي‌شود که خون‌ريزي ماهيانه در يک زن براي بيش از سه ماه قطع شود.
آمنوره را مي‌توان به انواع اوليه و ثانويه تقسيم کرد: آمنوره اوليه که فقدان دوره ماهانه از آغاز وجود دارد و معمولاً براي تمام طول عمر ادامه مي‌يابد. در اين حالت خون‌ريزي دوره ماهانه در دوران بلوغ هرگز اتفاق نمي‌افتد. اما در آمنوره ثانويه معمولاً به دليل يک عامل جسمي، چنين ‌اتفاقي مي‌افتد و نسبت به آمنوره اوليه، ديرتر آغاز مي‌شود. در اين حالت، دوره‌هاي دوره ماهيانه که در آغاز طبيعي و منظم بوده‌اند، به تدريج غيرطبيعي، نامنظم و يا قطع مي‌شود.

و چه عواملي آمنوره را ايجاد مي‌کنند؟
 

آمنوره (قطع دوره ماهانه) علل متعددي دارد از جمله‌اين موارد:
 

بارداري: خانم‌‌ها در دوران بارداري، تخمک‌گذاري ندارند و بنابراين دوره ماهيانه به طور موقت قطع مي‌شود.
اختلال در تخمک‌گذاري: اختلال در تخمک‌گذاري معمولاً بي‌نظمي ‌شديد دوره ماهيانه يا قطع مکرر خون‌ريزي ماهيانه را سبب مي‌شود.
نقص‌‌هاي زمان تولد، اختلالات آناتومي ‌يا ساختماني و ساير بيماري‌ها: در صورتي که خون‌ريزي ماهيانه مثلا در يک دختر نوجوان ?? ساله آغاز نشده باشد، بايد به وجود نقايص زمان تولد، اختلالات ساختماني و ساير بيماري‌‌ها شک کنيم.
اختلالات غذا خوردن: زناني که به بي‌اشتهايي عصبي‌يا پرخوري عصبي‌دچار هستند، به آمنوره (قطع دوره ماهانه) مبتلا مي‌شوند. علت اين امر آن است که به دليل پايين نگه داشتن وزن بدن، بدن آمادگي باردار شدن را نخواهد داشت. در نتيجه، دستگاه توليد مثلي به منظور حمايت بدن از کار مي‌افتد چرا که بيش از اندازه تحليل رفته است.
ورزش بيش از اندازه و سنگين: بسياري از زنان جوان ورزشکار، دچار قطع دوره ماهيانه مي‌شوند زيرا مقدار چربي‌بدن آنها بسيار کم است.
اختلال کارکرد تيروييد: در بسياري از موارد، کم‌کاري يا پرکاري غده تيروييد، مسوول قطع دوره ماهيانه است.
چاقي: زنان چاق معمولاً به آمنوره (قطع دوره ماهانه) دچار مي‌شوند؛ زيرا وجود مقدار زياد چربي‌در بدن در فرآيند تخمک‌گذاري اختلال ايجاد مي‌کند.

چگونه مي‌توان آمنوره را تشخيص داد؟
 

تشخيص توسط پزشک متخصص زنان و با گرفتن تاريخچه پزشکي و معاينه جسمي ‌از جمله معاينه لگني انجام مي‌شود. با رد کردن ساير اختلالات دوره ماهانه، بيماري‌هاي داخلي و نقش داروهايي که مي‌توانند بيماري را سبب شده يا آن را بدتر‌کنند، تشخيص آمنوره قطعي است. به علاوه، براي تشخيص آمنوره لازم است قطع خون‌ريزي ماهيانه براي سه دوره متوالي و زماني که زن باردار نباشد، ادامه يابد.

چه کساني بايد مورد ارزيابي‌قرار بگيرند؟
 

دختران نوجواني که در سن 16 سالگي هنوز قاعده نشده‌اند، بايد بلافاصله مورد بررسي قرار بگيرند چرا که تشخيص و درمان به موقع بسيار ضروري است. همچنين زناني که به صورت ثانويه به آمنوره مبتلا شده‌اند، بايد از نظر بارداري (در صورت متاهل بودن) يا در صورت باردار نبودن از نظر بيماري‌‌هاي ديگر مورد بررسي قرار گيرند.

اين آمنوره اوليه، درماني‌هم دارد؟
 

بله، حتما. اما بايد بدانيم که درمان خاص آمنوره براساس اين موارد توسط پزشک تعيين مي‌شود: سن، وضعيت سلامتي و تاريخچه پزشکي بيمار، وسعت بيماري، علت بيماري (اوليه يا ثانويه)، تحمل بيمار نسبت به داروها، روش‌‌ها و درمان‌‌هاي خاص، انتظارات ما نسبت به دوره بيماري، ديدگاه يا انتخاب بيمار. درمان آمنوره ممکن است شامل موارد زير باشد:
ترکيبات پروژسترون (درمان هورموني)، قرص‌‌هاي خوراکي ضد بارداري (که مانع از تخمک‌گذاري مي‌شوند)، رژيم غذايي مناسب (شامل غذا‌‌هاي حاوي چربي‌و کالري بالا) ودر بيشتر موارد، پزشکان با تجويز دارو، در خانم‌‌هايي که باردار نيستند و دو دوره يا بيشتر قطع دوره ماهانه داشته‌اند، خون‌ريزي مصنوعي ايجاد مي‌کنند.

آيا عوارضي هم ممکن است به وجود آيد؟
 

البته در صورتي که آمنوره درمان نشود، بله، به وجود مي‌آيد؛ عوارضي نظير پريشاني رواني در رابطه با تكامل جنسي و ناتواني در باردار شدن. در مواردي که مشكلات غدد درون‌ريز موجب بروز آمنوره شده است، عوارض ناشي از ابتلا به‌اين مشکل نيز به وجود خواهد آمد.

آمنوره‌ ثانويه‌ به چه عارضه‌اي گفته مي‌شود؟
 

آمنوره‌ ثانويه‌ عبارت‌ است‌ از توقف‌ دوره ماهانه‌ براي‌ حداقل‌ 3 ماه‌ در خانمي‌كه‌ قبلاً دوره ماهانه داشته‌ است‌.

چرا اين نوع آمنوره به وجود مي‌آيد؟‌
 

بارداري، شيردهي‌ به‌ كودك‌ شيرخوار، قطع‌ مصرف‌ قرص‌هاي‌ ضدبارداري‌، يائسگي‌ (در صورتي‌ كه‌ سن‌ بيش‌ از 35 سال‌ بوده و بارداري‌ وجود نداشته‌ باشد)، استرس‌ عاطفي‌ يا اختلال‌ رواني‌، جراحي‌ و برداشتن‌ تخمدان‌ها و رحم‌، اختلال‌ غدد درون‌ريز، از جمله‌ هيپوفيز، هيپوتالاموس‌، تيروييد، پاراتيروييد، غدد فوق‌ كليوي، و تخمدان‌ها، ديابت‌، بيماري‌ سل‌، چاقي‌، بي‌اشتهايي‌ عصبي‌ يا پرخوري‌ عصبي‌.

و عوارض آن شامل چه مواردي است؟
 

امكان‌ دارد بعضي‌ از علايم‌ مانند كمبود استروژن‌، مثل‌ گُرگرفتگي‌ و خشكي‌ مجراي‌ تناسلي‌ و مختل شدن توانايي‌ بچه‌دار شدن ظاهر شود.

درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
 

اگر شما يا يكي‌ از اعضاي‌ خانواده‌‌تان علايم‌ آمنوره‌ را داريد، اگر دوره ماهانه‌، علي‌رغم‌ درمان‌، تا 6 ماه‌ باز نگردد و اگر علايم‌ جديد و نامنتظره‌ بروز كنند.

درمان قطع قاعدگي
 

اگر قطع‌ دوره ماهانه‌ به‌ علت‌ يك‌ بيماري‌ زمينه‌ساز مثل‌ بيماري‌ سل‌، ديابت‌ يا بي‌اشتهايي‌ عصبي‌رخ‌ داده‌ است‌، بايد اين‌ بيماري‌‌هاي‌ زمينه‌ساز درمان‌ شود. اگر علت‌ قطع‌ دوره ماهانه‌ مشخص‌ نيست‌، هيچ‌گونه‌ روش‌ خاصي‌ براي‌ پيشگيري‌ وجود ندارد. تغذيه‌ بايد خوب‌ باشد و بايد سعي‌ شود وزن‌ در حد مناسب‌ نگهداري‌ شود.
اگر آمنوره‌ ناشي‌ از بارداري‌ يا شيردهي‌ باشد، دوره ماهانه‌ بعد از اتمام‌ آنها باز خواهد گشت‌. اگر ناشي‌ از قطع‌ قرص‌هاي‌ ضدبارداري‌ باشد، دوره ماهانه‌ بعد از 2 ماه‌ تا 2 سال‌ بايد باز گردد. اگر ناشي‌ از يائسگي‌ باشد، دوره ماهانه‌ها مرتباً كاهش‌ يافته‌ و شايد ديگر هيچ‌گاه‌ برنگردد. برداشتن‌ رحم‌ نيز باعث‌ قطع‌ دوره ماهانه‌ به‌ طور دايمي‌خواهد شد. اگر غدد درون‌ريز دچار اختلال‌ شده‌ باشند، با تجويز هورمون‌ كاهش‌ يافته‌ معمولاً باعث‌ بازگشت‌ دوره ماهانه‌ خواهد شد. اگر قطع‌ دوره ماهانه‌ ناشي‌ از بيماري‌هايي‌ چون‌ بي‌اشتهايي‌ يا پرخوري‌ عصبي‌باشد، درمان‌ موفقيت‌آميز اين‌ بيماري‌ها براي‌ بازگشت‌ دوره ماهانه‌ ضروري‌ است‌. اگر قطع‌ دوره ماهانه‌ ناشي‌ از ديابت‌ يا بيماري‌ سل‌ باشد، امكان‌ دارد دوره ماهانه‌ هرگز باز نگردد.
منبع: http://www.salamat.com
ae